Precisie tot in alle hoeken en gaten
Traditioneel handwerk en modern timmerwerk komen samen
Meubelen zoals ze in de tijd van het oude Danzig gemaakt werden, kenmerken zich door massief houtsnijwerk en andere versieringen. Het houtsnijwerk weerspiegelt eeuwenoude traditie en grote vakbekwaamheid. Wij hebben meubelmakerij MebS Möbel bezocht en de vakmensen tijdens hun werk gevolgd.
Het team van MebS Möbel ontvangt ons heel hartelijk in Sierakowice, een plaatsje met 7.000 inwoners in de buurt van Gdansk in Polen. Hier bevindt zich al meer dan 20 jaar de meubelmakerij en houtwerkplaats. Daar worden met de hand meubels gemaakt naar het exacte voorbeeld van de werkplaatsen uit het oude Danzig. Er is hier sprake van een lange traditie, want al in de achttiende eeuw kwam in Danzig het eerste meubilair tot stand. In de handwerkbedrijven werden toen al weelderige, massieve meubels vervaardigd. Kenmerkend voor dit houtwerk, dat voor het eerst ten tijde van de barok ontstond, zijn de pompeuze versieringen, de gebogen vormen en de overvloedige ornamenten. Tot de basismaterialen behoren edele houtsoorten zoals notenhout, ebbenhout en palissanderhout. Inmiddels zijn de schitterende stukken vooral voor representatieve doeleinden erg gewild.
Meubelfabricage als kunstambacht
Zo heeft de meubelfabricage zich in de loop der jaren tot een kunstambacht ontwikkeld. De eigenaar van MebS Möbel, Bartlomiej Jóskowski, leidt ons eerst naar de entreeruimte: “Jullie komen precies op het goede moment. We werken juist aan prachtige woonkamermeubels die jullie een indrukwekkend kijkje in onze werkzaamheden geven.” Voor ons strekt zich over de gehele begane grond de meubeltoonzaal van de manufactuur uit. Al tijdens onze rondgang door de heilige hallen wordt één ding duidelijk: men is hier trots op het artistieke werk. De entreeruimte is uitgerust met stukken waarvan de versieringen aan traditionele maritieme motieven en acanthusbladeren doen denken. Meerdere houtsnijwerken zijn echter ook het werk van MebS zelf. Stijlelementen die op de jacht betrekking hebben, zijn kenmerkend voor de werkplaats in Sierakowice.
“De bovenfrees is een van onze belangrijkste gereedschappen. De freesdiepte kan eenvoudig en naar gelang het freessjabloon heel nauwkeurig ingesteld worden.”
Bartlomiej Jóskowski, eigenaar van MebS Möbel
Ervaring is de maat der dingen
Dan begeven we ons weer naar het hart van MebS Möbel: de meubelwerkplaats. Hier liggen verschillende houtsoorten klaar om tot houtsnijwerk of meubelstuk bewerkt te worden. Werken met hout zit het team van MebS in het bloed. Dat merk je bij de rondgang door de werkplaats aan alles. “De kwaliteit van het hout vormt de basis en vindt zijn weerslag in de voltooide producten. Intussen kan ik in één oogopslag vaststellen of het materiaal voor ons werk geschikt is of niet”, aldus Jóskowski. Bij het bekijken van een snijsjabloon zien we de echte uitdaging: de fijne motieven, zoals bladeren en gezichten, moeten met uiterste precisie en finesse op het hout overgebracht worden. “De bovenfrees OF 1010 is het perfecte gereedschap voor de freeswerkzaamheden. Dankzij de nauwkeurige afstelling kunnen vormen en randen exact aangebracht worden. Dat is noodzakelijk voor onze freessjabloon”, legt een medewerker ons uit. Daarom laat de eigenaar alleen vakmensen met een schat aan ervaring het snijwerk uitvoeren. Beeldsnijders zijn getraind om uiterst nauwkeurig en zorgvuldig te werken. Vakmensen zijn moeilijk te vinden. Daarom zoekt Bartlomiej Jóskowski in het hele land naar medewerkers. Zo komen in Sierakowice vaak beeldhouwer uit de meest afgelegen delen van het land terecht. Ondanks de verschillende herkomst van de medewerkers creëert de werkplaats een uniforme stijl. “Aan het eind zien de meubelstukken eruit alsof ze door één persoon gemaakt zijn”, onderstreept de eigenaar vol trots.
Meubelfabricage als kunstambacht
Zo heeft de meubelfabricage zich in de loop der jaren tot een kunstambacht ontwikkeld. De eigenaar van MebS Möbel, Bartlomiej Jóskowski, leidt ons eerst naar de entreeruimte: “Jullie komen precies op het goede moment. We werken juist aan prachtige woonkamermeubels die jullie een indrukwekkend kijkje in onze werkzaamheden geven.” Voor ons strekt zich over de gehele begane grond de meubeltoonzaal van de manufactuur uit. Al tijdens onze rondgang door de heilige hallen wordt één ding duidelijk: men is hier trots op het artistieke werk. De entreeruimte is uitgerust met stukken waarvan de versieringen aan traditionele maritieme motieven en acanthusbladeren doen denken. Meerdere houtsnijwerken zijn echter ook het werk van MebS zelf. Stijlelementen die op de jacht betrekking hebben, zijn kenmerkend voor de werkplaats in Sierakowice.
Samenvoeging in systeem
Na het houtsnijwerk volgt de assemblage. Hier wordt een ander product van Festool gebruikt: de DOMINO-freesmachine met de bijbehorende DOMINO-stenen. “Met de DOMINO-stenen kunnen we onze meubelstukken in elkaar zetten. De houten DOMINO-stenen zijn aan de buitenkant niet zichtbaar. Zo blijft het effect van het freeswerk behouden. Toch zorgen ze voor een draaivaste en stevige verbinding”, beschrijft een meubelmaker de samenvoeging van de delen. DOMINO-stenen kunnen op twee manieren aangebracht worden: met en zonder speling. Bij de kasten en commodes van Mebs worden de DOMINO-stenen met een zekere speling bevestigd. Zo kan bijvoorbeeld het front of de zijwand bewogen en in de betreffende stand gebracht worden om daarna pas verlijmd te worden. Deze methode is ontleend aan de traditionele werkwijze, alleen is het werk nu een stuk lichter door de moderne elektrische gereedschappen en DOMINO-stenen.
De ziel van de meubels uit Gdansk
“De eisen zijn in de loop van de tijd veranderd. Zonder het gebruik van moderne handgereedschappen zou de vereiste kwaliteit niet in het door de klanten gewenste tijdsbestek gerealiseerd kunnen worden. De meubels zouden onbetaalbaar zijn”, vertelt een meubelmaker uit de werkplaats. Desondanks onderscheidt het bedrijf zich van de markt omdat het absoluut geen computergestuurde kant-en-klare oplossingen toepast. De vakman wil van dergelijke methoden niets horen: “Als de houtbewerking door computers gestuurd wordt, is het eindproduct zo goed als ‘levenloos’. Het karakter gaat verloren. Pas het eigenlijke handwerk geeft de meubelstukken hun charme.” Daarom pakt men bij MebS altijd eerst het houtsnijmes of de handfrees. “Onze meubels hebben een ziel. Dat voel je”, zegt een van de beeldhouwer aan het eind van ons bezoek. Dankzij meubelwerkplaatsen zoals MebS wordt de charme van de meubels uit het oude Danzig ook nu nog doorgegeven. Onder de indruk van het kunstambacht en de unieke houtsnijwerken verlaten we de werkplaats en gaan we vol nieuwe indrukken op weg naar huis.
1 / 1
