Marius schroeft de tafelpoten aan de lat

Oud hout, nieuw leven

Parket krijgt een tweede kans bij Fisch&Tisch

Marius Gierhardt, oprichter van Tafel
Marius Gierhardt
Oprichter van Fisch&tisch
De 32-jarige uit de buurt van Frankfurt kreeg al op jonge leeftijd les over duurzaamheid van zijn vader en grootvader. Na een eerste experiment met parketresten richtte hij in 2022 het bedrijf Fisch&Tisch op, dat oud parket een nieuw leven geeft in de vorm van tafels.

Hoe ben je op het idee gekomen om tafels van oud parket te maken?

Ik ben een carrièreswitcher, ik heb eigenlijk textielbedrijfskunde gestudeerd en heb lang op een modebureau gewerkt. In 2019 ben ik voor mezelf begonnen met een klein horlogemerk. Tijdens het coronavirus ben ik thuis begonnen met het opzetten van een kleine werkplaats, omdat ik de horloges in Duitsland wilde bouwen. De ruimte die hiervoor bedoeld was, had echter een vloerbedekking, die helemaal niet geschikt was voor een maximaal stofvrije werkomgeving. Om de vloer in de juiste stijl te vervangen, kwamen mijn beste vriend Sören en ik op het idee om een oude vloer op te knappen. Nadat we een advertentie hadden gevonden in Kleinanzeigen, reisden we met een bus en aanhanger naar Jena om de parketvloer uit een prachtige Art Nouveau villa te halen en opnieuw te leggen in ons huis.

Ik heb het hele project destijds goed gedocumenteerd op Instagram en toen ik nog wat parket over had en het idee kreeg om er een Tafel van te maken, vond ik via een post een geïnteresseerde en ging het balletje rollen.
Marius zaagt aan een Tafel

Hoe ben je ertoe gekomen om je werkplaats op te zetten?

Ik bouwde mijn eerste tafels in de werkplaats van mijn grootvader van 11 vierkante meter. De ruimte was echter erg klein en ik kon maar aan één tafel werken. Tegelijkertijd kwamen er steeds meer aanvragen binnen, dus ging ik op zoek naar een grotere ruimte.

Ik vond de hal waar we vandaag de dag produceren eigenlijk bij toeval. Ik was eigenlijk op zoek naar de kantine van een oud industrieterrein, maar die was niet geschikt voor mijn project. Er tegenover stond een ongelooflijk mooi bakstenen gebouw met enorme oude ramen en ik vroeg de huisbaas wat er in deze hal zat. Het was een voormalige smederij en slotenmakerij, maar uiteindelijk werd het alleen gebruikt als opslagplaats voor oude houten spoelen. Omdat mijn huisbaas de sleutel bij zich had, liet hij me de hal zien en ik wist meteen dat dit het nieuwe onderkomen van Fisch&Tisch zou worden. We maakten een deal en ik zorgde voor de "afvoer" van de houten klossen door ze weg te geven via Kleinanzeigen.
Een kijkje in de werkplaats van Tafel

Is Fisch&Tisch nu je hoofdbaan?

Fisch&Tisch heeft me helemaal overgenomen en we zijn nu met z'n vieren, wat helemaal te gek is. Ik heb dus niet veel tijd meer voor de klokken, maar ik ga gewoon met de stroom mee en laat Fisch&Tisch zich zo goed ontwikkelen.

Hoe ziet je klantenkring eruit? Wie koopt er tafels bij jou?

De klantenkring is totaal anders. In het begin hadden we natuurlijk veel privéaanvragen of vrienden van vrienden, maar dit nam snel toe omdat we vanaf het begin een professionele uitstraling hadden. Bedrijven benaderen ons nu ook, wat natuurlijk heel spannend en uitdagend tegelijk is.

Voor ons is het belangrijk dat we eerst inventariseren en oplossingen vinden om ervoor te zorgen dat niet alles meteen wordt weggegooid, zoals meestal het geval is. We willen ons in de toekomst zeker meer richten op dit soort duurzame concepten.
Tafels van Tafel

Hoeveel tafels heb je tot nu toe gemaakt? Hoeveel vierkante meter parket zou dat zijn?

Ik heb net een partij gekocht van een oud politiebureau in Berlijn, dat is 1.000 vierkante meter. Met dat erbij hebben we nu ongeveer 3.500 tot 4.000 vierkante meter parket gered. (Noot van de redactie: Dat is ongeveer een half voetbalveld.) Maar het is moeilijk te zeggen hoeveel we ervan hebben kunnen gebruiken, omdat veel bedrijven die het parket slopen geen rekening houden met het feit dat het hergebruikt zou moeten worden. Dus we hebben misschien wel 200 tafels gebouwd.

Waar haal je het parket vandaan en welke uitdagingen brengt de voorbereiding met zich mee?

Oorspronkelijk veel via Kleinanzeigen. Het probleem met het geheel is dat we geen gelijmd parket kunnen gebruiken, omdat er uiteindelijk een gezin aan tafel zit en we niet weten hoeveel van de schadelijke stoffen uit de lijm in het hout terecht zijn gekomen. Daarom gebruiken we alleen zwevend of gespijkerd parket.

Op een gegeven moment begonnen we tips te krijgen via Instagram en toen hebben we rechtstreeks contact gelegd via Instagram. Ik heb nu ook contact met vastgoeddiensten, steden en gemeenten die duurzaamheidsmanagers hebben aangenomen en meer materialen opnieuw in de kringloop willen brengen. Het is een geweldige deal voor hen, want ik betaal er ook voor.

Als gevolg daarvan hebben we vloeren van sporthallen waarop veel atleten successen hebben gevierd, maar ook vloeren van oude landgoederen en Jugendstil villa's. Er zitten zoveel verhalen achter veel van deze vloeren dat je er alleen maar een beetje ontzag voor kunt hebben.

 

Onze laatste vondst uit een oud landgoed had zelfs een gedicht dat de parketlegger destijds op de onderkant van de planken had geschreven. Van dit stuk wordt natuurlijk geen Tafel gemaakt, maar het krijgt een extra plaats.

De oudste vloer die we tot nu toe in handen hebben gehad was een stuk uit het Slot van Versailles, waar Louis XIV op heeft gelopen.

Kant-en-klare schalen van Tafel
Een selectie Festool gereedschap

Welke verwerkingsstappen volgen nadat je de parketdelen hebt ontvangen?

De belangrijkste stap is het sorteren van het oude parket. Afhankelijk van hun leeftijd kunnen de stukken parket rondom een groef hebben, die moet worden losgemaakt van de naaldhouten tongen. In het geval van de gymnastiekvloeren moet ervoor worden gezorgd dat er nergens spijkers verstopt zitten. Vervolgens worden alle losse stukken verwijderd, want afhankelijk van hoe ruw het verwijderingsproces was, hebben de stukken parket nogal wat te verduren gehad.

Zodra het stuk parket vrij is van resten, halen we het door de Schaaf, waardoor we weer een stuk parket krijgen dat mooi vierkant en even groot is en alleen nog aan de voor- en achterkant op lengte moet worden gezaagd.

Vervolgens lijmen we het stuk parket op een basisplaat en passen we de lengtes aan het legpatroon van de klant aan. Voor een extreem grote en brede vergadertafel proberen we grotere stukken parket te gebruiken die bij elkaar passen.

We bevestigen dan houten frames rond het blad zodat de structuur van de basisplaat en het parket niet zichtbaar is. Voor de ronde bladen spannen we er één keer een massief houten lijst omheen.

De plank gaat dan voor de eerste keer door de breedbandschuurmachine en afhankelijk van het legpatroon wordt er een steunlat toegevoegd om de plank mooi recht te houden. Dan wordt er veel geschuurd en een beetje gefreesd en dan wordt alleen het frame aan het blad bevestigd en is de Tafel klaar.
Het parket is geschuurd
Schroeven met de Festool accuschroevendraaier

Wat vind je speciaal aan jouw Tafel?

Ik heb het gevoel dat mensen hout vroeger heel anders benaderden en dat er tegenwoordig veel meer verschillende soorten hout verkrijgbaar zijn. In ons geval hebben we een vloer die gedeeltelijk gelakt, gecoat of vol kleurmarkeringen zit en je kunt pas zien hoe het hout er echt uitziet als het gelegd en geschuurd is. In sommige gevallen zijn er prachtige stukken die normaal gesproken zouden zijn weggegooid en het totale resultaat is een plaatje dat gewoonweg ongelooflijk is.

Het is geen geheim dat de kwaliteit van hout tegenwoordig heel anders is dan vroeger, de bomen moeten sneller groeien, het wordt sneller gekapt, er is geen tijd meer. We hebben nog steeds hout dat de tijd heeft gehad om te groeien en dat echt mooi is. In sommige gevallen kun je ook minerale afzettingen of sporenelementen zien en dat is als het ware het gezicht van het hout.

We plannen niet welk stuk waar moet komen, we leggen het patroon gewoon passend en het resultaat is altijd prachtig, het pakt nooit verkeerd uit. Het is meer zo dat als een klant niet zoveel knoesten wil en ik dan ergens delen probeer te vervangen, de plank er meteen een beetje vreemd uitziet. Ik denk dat het gewoon leuk is om dit effect te hebben.
Een parkettafel en de Geleiderail van Festool

Wat is jouw favoriete parket?

Ik werk veel met eikenhout, wat altijd iets waardevols voor me is geweest. Ik heb ook met een paar tropische houtsoorten gewerkt, maar ik moet zeggen dat ik daar niet echt van houd. Ik vind eikenhout gewoon geweldig, het is heel robuust, het is lokaal en het is gewoon het beste materiaal voor mij. Als ik een stuk vurenhout in mijn hand heb, doe ik er graag afstand van, dat kan ook de oven in, maar met eikenhout vind ik het altijd te slecht en wil ik er iets anders van maken.
De Freesmachine Freesmachine van Festool

Wat zijn jouw favoriete Festool gereedschappen en waarom?

Voordat ik de breedbandschuurmachine had, heb ik veel met de grote ROTEX gewerkt omdat ik toen niet de mogelijkheid had om machinaal te schuren. De ROTEX was hier echt goed voor, want hij schuurde ook probleemloos hard eiken parket.

Ik moet ook zeggen dat ik de DOMINO geweldig vind. Het is gewoon een goed systeem en het is ook heel belangrijk dat de lijsten mooi worden vastgelijmd en met de Domino is dat gewoon leuk.

Ik gebruik alleen gereedschap van Festool, van Invalcirkelzaagmachines tot Excenterschuurmachines, accuschroevendraaiers en bovenfrezen. Ik vind het gewoon leuk dat het één systeem is en dat het gereedschap nuttig en van goede kwaliteit is. Daarom heb ik in het begin altijd direct in nieuwe machines geïnvesteerd en daar heb ik geen spijt van, want dat is gewoon logisch. We werken hier nu met z'n drieën, we hebben verstandig gereedschap en er gaat niets kapot, wat ook gewaardeerd wordt. Het was voor mij vanaf het begin heel belangrijk dat we met gereedschap van hoge kwaliteit konden werken en Festool is in dat opzicht gewoon onverslaanbaar.

Welke rol speelt duurzaamheid in jullie bedrijfsmodel? Wat maakt Fisch&Tisch zo succesvol?

Ons doel is om de oude vloeren een nieuw leven te geven. Soms komen hier vloeren binnen waarvan we denken dat ze eigenlijk weg moeten, maar dan gaan we ermee aan de slag en zijn we altijd verrast. Dit wow-effect is ook wat mensen zo leuk vinden, dat ze zich realiseren hoeveel je nog kunt doen met oude dingen. We willen ze laten nadenken over het feit dat veel dingen een tweede kans kunnen krijgen. Natuurlijk heeft niet iedereen zo'n goed uitgeruste werkplaats, maar zo zijn wij ook niet begonnen, dus er zijn altijd manieren en middelen. Dat is ook de missie erachter, dat we kunnen laten zien hoeveel potentieel er is.

Tegelijkertijd hebben we hier een ruimte die niet alleen een traditionele timmerwerkplaats is, maar ook een showroom of een gemeenschapsruimte. We organiseren evenementen en hebben een soort markthal opgezet, waar we eens per jaar kunstenaars uit de omgeving de kans geven om hun werk in onze hal te presenteren. We bieden mensen een platform en daarom heeft deze ruimte zich zo goed ontwikkeld. Het idee achter Fisch&Tisch is dat we een coole missie vervullen met de oude vloeren en tegelijkertijd deze plek gebruiken om het onderwerp duurzaamheid een esthetisch tintje te geven.

Daarom werkt Fisch&Tisch zo goed, omdat er verschillende factoren meespelen. We hebben een spannend en duurzaam product, we hebben prachtige foto's die mijn zus maakt, een geweldig netwerk van vrienden, kennissen en familie die ons met alles steunen en we hebben een geweldige hal. Dit zijn de vier pijlers die Fisch&Tisch maken tot wat het is. We doen aan traditioneel vakmanschap, maar we brengen een bepaalde duurzaamheid en esthetiek met ons mee.

Als je dan bedenkt dat ik meerdere keren per maand berichtjes krijg van stagiairs die het echt gaaf vinden dat je iets anders kunt doen in het timmervak en die soms hout hergebruiken voor hun werkstukken, dan vind ik dat nog verbazingwekkender. Het zorgt voor een totale herbezinning bij de volgende generatie, die zich nu aan dit lange proces wijdt, en deze sterke feedback is een van de beste dingen van het hele gebeuren.
Een afgewerkte Tafel van Fisch&Tisch

Wat zijn volgens jou de uitdagingen voor jongeren in de vakgebieden?

Aan de ene kant denk ik dat er een gebrek is aan inhoud op het gebied van design, waarvan ik vind dat het tijdens de opleiding moet worden onderwezen. Creativiteit is in de eerste plaats nodig om nieuwe ideeën te kunnen ontwikkelen en dit zou tijdens de opleiding aangemoedigd moeten worden.

Aan de andere kant zouden jongeren die de beslissing hebben genomen om iets nieuws te gaan doen veel meer steun moeten krijgen. Ik heb zoveel gesprekken gevoerd waarin respect werd uitgesproken voor de moed van het zelfstandig ondernemerschap, maar waarin vaak in één adem kritische vragen werden gesteld. "En wat als je geen vloer meer krijgt? Dan sta je daar in je grote hal." We zouden elkaar veel meer moeten aanmoedigen en ondersteunen, want vakmanschap is zo belangrijk en er zijn veel meer mensen nodig om het vraagstuk van duurzaamheid in de ambachten aan te pakken.