De schrijnwerkerswerkplaats van VHB

Perfectie tot aan de laatste schroef

Een project met 45.000 schroeven. Met in de hoofdrol: de accu-schroefboormachine T18 van Festool

Wat hebben de Duits Bondsdag, het cruiseschip AIDA en de Universiteit van Southampton met elkaar gemeen? Heel eenvoudig: Zodra er bij een van beide projecten sprake was van hoogwaardig bouwtimmeren, werd houtbouwbedrijf VHB ingeschakeld.
Georg Rothärmel, de werkplaatschef van ‘Vereinigte Holzbaubetriebe’ (afgekort: VHB) ontvangt ons iets voor acht uur bij de ingang van de productiehal. Op zijn trui prijkt het oranjekleurige VHB-logo. Enkele zaagspanen getuigen van zijn praktijkgerichte baan. Hij neemt echter nog zelden zelf het gereedschap ter hand. “Dat kost me soms best wel veel moeite!”, verklapt hij ons met een glimlach wanneer we in de richting van zijn productieruimte lopen. Onderweg is er nog wel wat tijd om ons de belangrijkste cijfers van het bedrijf te vertellen: Bij VHB werken in totaal 125 medewerkers. Het bedrijf komt voort uit een samenvoeging van twee houtbouwbedrijven in de jaren 1970. Dit is intussen meer dan 40 jaar geleden. Het bedrijf realiseerde in 2015 een mooie omzet van 23,9 miljoen euro. VHB heeft zich gespecialiseerd in de hoogwaardige op- en uitbouw van binnen- en buitenruimtes. Maar ook cruiseschepen – voornamelijk de uitbouw van de zwembaden met hout – duiken regelmatig in de orderportefeuille op. Daarbovenop komt de opbouw van gevels van hout en glas en van hout en aluminium. Op in totaal drie productielocaties met een oppervlak van circa 5.000 vierkante meter worden de verschillende projecten gerealiseerd.
Schroeven met de accu-schroefboormachine van Festool

56 houten erkers, 45.000 schroeven

Twee collega’s van het montageteam zijn een kozijn aan het maken. Daarbij wordt het niet hectisch. Alles verloopt soepeltjes en naar behoren. Het is overduidelijk niet de eerste houten erker die de beide medewerkers samen monteren. Uiterlijk en geur verraden ons: het betreft dennenhout. “Dennenhout bezit de ideale eigenschappen. Het heeft een lager harsgehalte dan sparrenhout, is bestand tegen de weersinvloeden en kan bovendien uitstekend vastgeschroefd worden”, laat Georg Rothärmel ons weten. “Het betreft hier dennenhout, dat we aan het bewerken zijn voor een nieuw bejaardenhuis in Schutterwald. In totaal worden het 56 houten erkers; dat zijn circa 45.000 schroeven. We schroeven hier dus heel wat af. Daarbij gebruiken we in eerste instantie de accu-schroefboormachine T18 van Festool, omdat hij een uitstekend compromis vormt van gewicht, veelzijdigheid, gebruiksduur en robuustheid.”
Het schrijnwerkerteam van ‘Vereinigte Holzbaubetriebe’

Bouwtimmeren par excellence

Voor het kantoor van Rothärmel volgt een korte werkbespreking met zijn team. Een echte kantoorbaan? Dat is niets voor hem. De ervaren werkplaatschef staat altijd midden in het werk, hij kent elk project tot in detail en de communicatie met zijn medewerkers is essentieel. En dat is absolute noodzaak, want VHB heeft zich uiteindelijk gespecialiseerd in grote en daardoor veeleisende houtbouwprojecten. Tot de klanten behoren de Berlijnse Rijksdag, de ambassades van de Noord-Europese landen, de Raad van de Europese Unie en het Hof van Justitie van de Europese Unie met een uitbreiding. “Bij deze grote projecten komt het aan op een uitstekende coördinatie en een nauwkeurige planning van arbeid, materiaal en machines”, zegt Rothärmel. “In de Bondsdag hebben we onlangs op enkele plekken de houten meubels gerenoveerd. Dat kon alleen ’s nachts, zodat we met onze werkzaamheden overdag tijdens de normale kantooruren niemand zouden storen. Niet altijd even gemakkelijk, maar we richten ons te allen tijde naar de wensen van onze klanten.”

“Voor ons is de gebruiksduur van de accu’s zeer belangrijk. Elke keer dat we een accu moeten verwisselen, verliezen we kostbare tijd. Daarom is voor ons de gebruiksduur belangrijker dan de pure kracht.”

Georg Rothärmel, VHB

Schroeven om de hoek

Eerst worden de aluminium kozijnen en het hout aan elkaar vastgeschroefd. Hier moet de kracht van de boormachine nauwkeurig gedoseerd worden om kleine beschadigingen aan het kwetsbare kozijn of het hout te voorkomen. Met name dennenhout heeft bij een onzorgvuldige bewerking met het gereedschap de neiging om te splinteren. De T 18 kan hier zijn voordelen als professioneel montagegereedschap ten volle benutten. In combinatie met het hoekopzetstuk komt het team probleemloos in alle hoeken en gaten van de erker. Schroef na schroef wordt er keurig ingedraaid, en na nauwelijks 30 minuten is de erker gemonteerd. “Hoewel we hier genoeg opladers hebben, is voor ons de gebruiksduur van de accu’s zeer belangrijk. Elke keer dat we een accu moeten verwisselen, verliezen we kostbare tijd. Aan het eind van een dag kan dat behoorlijk opgelopen zijn. Daarom is voor ons de gebruiksduur belangrijker dan de pure kracht”, aldus Georg Rothärmel.

Beheersing is niet alles

Een andere decor: na de montage in Memmingen gaan de houten erkers naar de ruwbouw in Schutterwald. Hiertoe heeft het montageteam een kraan neergezet, waarmee ze op hun plek gehesen moeten worden. Na enkele minuten heeft de kraan een hoogte van 50 bereikt; een dieselmotor voorziet de compressor van de kraanaandrijving van energie. Dan gaat alles zeer snel: de eerste erker hangt ‘aan de haak’. Wat er op het eerste gezicht eenvoudig uitziet, blijkt een minutieuze klus te zijn. Want enkele kozijnen moeten over het dak van het gebouw streichen gehesen en aan de andere kant weer tot op de centimeter nauwkeurig geplaatst worden. Omdat kozijnframes niet bijzonder veel wegen, zijn ze in de lucht zeer vatbaar voor windvlagen. Maar het team heeft alles volledig onder controle. Op het dak staan twee collega’s die de kraanbestuurder met een mobilofoon aanwijzingen geven. “Hier is vertrouwen minstens zo belangrijk als beheersing”, roept de kraanbestuurder tegen ons. De dieselmotor loopt op volle toeren. Het volgende kozijn gaat omhoog de staalblauwe lucht in. Gelukkig is het op deze lentemorgen zo goed als windstil. De ene na de andere erker zweeft veilig door de lucht richting zijn bestemming.
Op bezoek op een bouwplaats van houtbouwbedrijf Memmingen
Boren met de accuschroevendraaier van Festool

Allemaal in het groen

Aan de andere kant van het gebouw wachten twee monteurs ongeduldig op de erkers. “Bij ons draait het om nauwkeurigheid en snelheid”, vertelt een van de VHB-monteurs, terwijl zijn collega de eerste schroeven er trefzeker met de Festool T 18 indraait. De kozijnen worden stevig vastgeschroefd aan stalen rails die uit de buitenmuur steken. Zo worden de erkers één met het gebouw. Hetzelfde gebeurt bij het plafond. Het team is als een ingespeeld F1-team dat een pitsstop uitvoert. Na vijf minuten zit de erker perfect op zijn plaats, en is het volgende kozijn al onderweg. Aan het eind van de middag zijn alle erkers gemonteerd. We vragen hoe de accu’s ervoor staan. “Allemaal in het groen. We hebben vandaag ook de grote 5,2Ah-accu’s gebruikt”, geeft een van de monteurs aan. Gekscherend zegt hij: “Maar wij zijn voor vandaag helemaal op. Morgen gaan we met volle accu’s weer fris en fruitig aan de slag.”
Schroeven met de accu-schroefboormachine van Festool